Review: Denon DRA-800H – av-receiver met twee kanalen

De opstap van tv-speakers naar echt stereogeluid is niet te versmaden.

Introductie Denon DRA-800H

De DRA-800H mag er uitzien als een typische AV-receiver, toch is het een heel apart product. Het voornaamste verschil: dit is een echte stereoversterker, bedoeld voor mensen die maximaal twee luidsprekers in hun woonkamer dulden. “Waarom dan niet gewoon een hifi-versterker aanschaffen?”, roep je dan misschien. Het antwoord zit hem in de vele functies die een AV-receiver biedt op vlak van connectiviteit en streaming. De DRA-800H bezit multiroom-streaming via HEOS en AirPlay 2, stembesturing via Google Assistant, en is qua HDMI veel rijkelijker bedeeld dan een typisch stereoproduct. Zelfs de nieuwe lichting stereo-apparaten die met een HDMI-ARC-aansluiting komen, zoals de NAD M10 of de toekomstige Arcam SA-30, bieden niet helemaal hetzelfde. Je zal zelden een stereoversterker vinden met extra HDMI-ingangen en HDMI-switching. De 649-euro kostende DRA-800H heeft dus wel zijn unieke kantjes.

Waar kennen we dit van?

We parkeren de Denon DRA-800H op onze testbench, waar hij net boven onze vaste AVR-X6300H en de Denon AVR-X3600H (die we binnenkort testen) komt te staan. Echt enorme verschillen zijn er niet qua design, al is de X3600H een stukje dieper. De DRA-800H is een toestel op volledige grootte dat de designtaal spreekt van de surroundapparaten. Dat betekent een heldere layout vooraan, met een centrale display (die in realiteit kleiner is dan het grote, zwarte vlak laat uitschijnen) geflankeerd door twee grote draaiknoppen (volume rechts, ingangselectie links). De DRA-800H bezit wel iets dat de surroundreceivers missen en dat dit toestel net iets ‘hifi’ maakt: drie draaiknoppen onder de display voor bass, treble en speakerbalans. Die zaken kun je uiteraard bij de AVR-X3600H en co ook wel afregelen, maar dan wel via de tv-interface of de app. Dat volstaat voor ons eigenlijk wel. De drie extra draaiknoppen op de DRA-800H ogen misschien cool, maar in de praktijk gaan je ze wellicht nooit gebruiken.

Iets handiger zijn de kleinere, op afstand bijna onzichtbare toetsen onder de display. Hiermee kun je de radiotuner afregelen of via vier Quick Select-toetsen overschakelen naar een bepaalde ingang in combinatie met bepaalde instellingen. Nog een pluspunt: de DRA-800H komt met een DAB+-tuner, waardoor je in digitale kwaliteit naar radiozenders kunt luisteren. Maar dat kan ook via streaming.

Er is eveneens een USB-ingang voor een stick met muziekbestanden. Mocht je nog andere HEOS-speakers in huis hebben, dan kun je deze bestanden via de HEOS-app ook naar andere kamers sturen. Dat is wel praktisch als je bijvoorbeeld tijdens een barbecue een paar HEOS 1-speakers op het terras plaatst. Komt een vriend langs met een USB-stick waarop zijn muziek staat, dan kun je de staaf insteken op de DRA-800H in de woonkamer en dan buiten beluisteren.

Stereo, bi-wiring of 2.1

Het zal niet verbazen dat de achterkant van de DRA-800H heel wat soberder is dan bij de gelijk geprijsde Denon AVR-X2600H die we recent hebben getest. Ben je een stereoversterker gewoon, dan lijkt het misschien net wel bijzonder druk. Het hangt allemaal van je referentiekader af, zoals altijd in het leven.

Uiteraard zijn er heel wat minder luidsprekerterminals te vinden dan bij een typische AV-receiver – maar ook net iets meer dan verwacht. Denon voorziet er vier paar, voor twee paar bekabelde stereospeakers. Eén set speakers in de woonkamer, één paar in de eetkamer, bijvoorbeeld. Je kunt er ook voor kiezen om ze allemaal voor één paar luidsprekers te gebruiken. De luidsprekers die je gebruikt moeten op bi-wiring/bi-amping voorzien zijn en zelf ook twee paar luidsprekeraansluitingen hebben. Er lopen dan twee 2-aderige luidsprekerkabels naar elke speaker, waarbij een set luidsprekeraansluitingen een deel van het geluidssignaal verzorgt en de tweede de resterende frequenties. Je gebruikt dan twee versterkermodules per speaker in plaats van één, wat moeilijkere luidsprekers beter onder controle kan houden. Denon heeft ook een pre-out voor sub voorzien, waardoor je een 2.1-opstelling kunt bouwen. Filmliefhebbers die houden van net iets meer spektakel moeten dat zeker overwegen. Op hifi-gerichte luidsprekers zijn immers niet altijd sterk in het weergeven van ultralaag zoals je het vindt in het LFE-kanaal van een Hollywood actiefilm. Je ontlast dan ook de stereospeakers, waardoor ze de midden en hoge frequenties beter weergeven.

Veel aansluitingen

Een van de grootste troeven van de DRA-800H zijn de vijf HDMI-ingangen die je kunt gebruiken om brontoestellen zoals consoles, tv-decoders en Blu-rayspelers aan te sluiten. Daarna moet je maar met één HDMI-kabel naar de HDMI-ARC-ingang van je televisie. Dat is handig en ook netter qua presentatie, zeker als je een tv-toestel aan de muur hebt hangen. De HDMI-poorten op de DRA-800H zijn allemaal 4K-compatibel en ondersteunen de belangrijkste HDR-standaarden (met uitzondering van HDR10+, dat wellicht geen enkele bestaande AV-receiver aankan). Net zoals de andere nieuwe Denon AV-receivers van 2019 zijn de HDMI-poorten HDCP 2.3 compatibel. Dat is vooral een toekomstgericht iets, want op dit moment is er nog geen sprake van brontoestellen die met de verbeterde contentbeveiliging werken. Misschien de nieuwe lichting consoles die na 2020 beloven aan te komen.

Op het vlak van audio is er voldoende voorzien: twee optische ingangen, een coaxiale digitale ingang en twee analoge cinch-paren. Denon is slim geweest en is de phono-ingang (MM-cartridges) niet vergeten.  Onder de motorkap zit een betrekkelijk krachtige versterker van 2 x 100 Watt. In tegenstelling tot bij AV-receivers met veel kanalen zegt dat cijfer wel iets over wat de DRA-800H kan leveren. Het opgegeven cijfer is bij een belasting over het volledige frequentiebereik en op beide kanalen.

Vertrouwde interface

Net zoals een ‘echte’ AV-receiver toont de DRA-800H zijn menu’s en instellingen via de televisie. Het eerste wat je dus moet doen na het uitpakken van het toestel en het insteken van de stekker is het aansluiten op je televisie. Je krijgt dan meteen een stappenplan te zien dat op een heel heldere manier uitlegt hoe je de DRA-800H aansluit. Deze setupassistent blijft een sterkte van Denon, want het legt je tot in de details uit wat je moet doen. Op het scherm wordt bijvoorbeeld getoond hoe je speakerdraden in welke terminals moet steken. Als je dingen al weet, kun je gewoon naar de volgende stap gaan. Voor kenners is de setupassistent wellicht helemaal overbodig, maar wie voor het eerst een toestel als de DRA-800H is het echt bijzonder nuttig. Experts kunnen natuurlijk gewoon het stappenplan negeren en zelf in de instellingen duiken.

Omdat we de tv-interface van Denon kennen, schrikken we wel even als de DRA-800H zijn menu’s op het scherm tovert. Alles wordt in een nog lagere resolutie getoond dan gewoonlijk (576p, schatten we) – en dat terwijl de duurdere AV-receivers op dat vlak ook niet sterk uit de hoek komen. Op een 4K-scherm ziet het er allemaal heel blokkerig uit. We dachten eerst dat onze Samsung-tv een fout resolutietabel naar de receiver had gestuurd. Niet iedereen zal de lagere resolutie storend vinden en uiteindelijk zit je niet vaak in de menu’s. Maar qua presentatie mocht dit aspect wel beter. Er is wel één lichtpuntje: het stukje interface dat toont terwijl je naar video zit te kijken (met het volume) komt wel heel wat scherper over.

Opnieuw hangt het van je referentiekader af of je de tv-interface van de DRA-800H complex zal vinden. De instellingen bieden grotendeels dezelfde opties als de surroundreceivers, minus een aantal opties die met surround te maken hebben. Zelfs zonder de afwezige instellingen staat er nog veel op het scherm. Uiteindelijk is dit wel waarvoor je een receiver koopt natuurlijk: veel mogelijkheden. Bij dagelijks gebruik kom je echter zelden in de instellingen, dus laat je er ook niet door afschrikken.

Geen kamermeting

Het viel al op bij het doorlopen van de setupassistent: de DRA-800H komt zonder een kamerkalibratie van Audessey. Denon argumenteert ongetwijfeld dat een kamermeting niet nodig is voor twee kanalen, maar een rudimentaire meting die je ook helpt bij de integratie van een eventuele subwoofer zou wel leuk zijn geweest. Een storende kamermode (waarbij een bepaalde lage frequentie door de vorm van je kamer versterkt wordt) kun je ook bij stereogeluid ervaren. De afstanden tussen de luisterpositie en de individuele speakers moet je dan maar handmatig meten en ingeven. Ook de crossover voor de (optionele) subwoofer stel je manueel in.

We zijn trouwens onbeslist of de afwezigheid van een Audessey-functie een echt minpunt is. Het zou ongetwijfeld dit toestel iets complexer en mogelijk duurder maken. Langs de andere kant zie je zo’n functie ook bij hifi-toestellen steeds vaker aanwezig zijn, net omdat akoestische problemen een enorme impact kunnen hebben op de geluidsweergave.

Veel streamingopties

AV-receivers zijn tegenwoordig echte streamingmonsters, met talloze manieren om je muziek draadloos af te spelen. De DRA-800H komt met alle opties die ook bij de surroundreceivers present zijn. Qua streaming wordt alles afgehandeld door het HEOS-platform in de receiver. HEOS is de streamingoplossing die Denon (en Marantz) inbouwt in zijn toestellen, maar is ook de naam die hangt een reeks draadloze speakers en soundbars. Dankzij HEOS kun je twee dingen via de HEOS-app: muziek afspelen via allerlei streamingbronnen en HEOS-toestellen apart en samen bedienen. Je kunt dus bijvoorbeeld een internetradiostation simultaan op de DRA-800H en een HEOS-speaker in de volgende kamer afspelen. Of je kinderen kijken tv met geluid via de DRA-800H, terwijl jij kookt met een Spotify-playlist in de keuken.

De HEOS-app is sober maar gebruiksvriendelijk: het werkt met drie hoofdschermen (Ruimtes, Muziek en Playing Now). In het eerste zie je de DRA-800H verschijnen, met zijn twee bekabelde zones (luidsprekerpaar A en B). Als je inderdaad twee zones in gebruik hebt, laat HEOS je helaas niet toe om verschillende muziekstreams in elke zones af te spelen. Je kunt enkel de twee zones in/uitschakelen. Bij Muziek zie je alle mogelijke muziekbronnen: Spotify (je schakelt dan over naar de Spotify-app), Tidal, Deezer, Soundcloud, TuneIn-internetradio, servers op het netwerk met eigen bestanden, de muziekbestanden op het mobiel toestel waar de app op draait, en muziek via aangesloten USB-opslag. Via de app kun je ook schakelen tussen de fysieke brontoestellen die via HDMI of een audio-ingang aan de DRA-800HH hangen.

De DRA-800H biedt nog andere manieren om muziek te streamen. Als je old-school wil zijn, werk je met een DLNA-spelerapp zoals Glider (iOS) of BubbleUPnP op je telefoon. In principe is DLNA vooral bedoeld om je eigen muziekbestanden die op een NAS staan af te spelen. Maar sommige apps, zoals BubbleUPnP, laten toe om streamingdiensten zoals Qobuz over DLNA naar een speler te sturen.

Veel toegankelijker zijn de opties Bluetooth en AirPlay 2. Dat laatste werkt heel vlot vanaf een iPad of iPhone. Je kunt zelfs de DRA-800H samenvoegen met een AirPlay 2-speaker van een ander merk.

Volledige bediening via de app

Via de HEOS-app kun je al veel instellen, maar als je dieper wil duiken in de instellingen schakel je over naar de Denon AVR 2016-app die ook voor de surroundreceivers van dit jaar dient.  Je vindt in de AVR-app zowel de bediening van de receiver als bepaalde brontoestellen (zoals Blu-rayspelers), afhankelijk van hoe goed ze samenwerken met de HDMI-CEC-standaard. In onze ervaring werkt het bedienen van een speler via de Denon-app eerder niet dan wel, maar dat is ook zo bij de concurrentie.

De app biedt uitgebreid toegang tot de instellingen van de receiver; bij de DRA-800H zijn er uiteraard wel wat minder dan bij een meerkanaalstoestel als de AVR-X2600H. Iets handig vinden we de hernoemfunctie voor de inputs. Via de app kun je aan elke ingang heel makkelijk een andere naam geven, wat nuttig is als je bijvoorbeeld meerdere consoles in huis hebt. Dan kun je CBL/SAT hernoemen naar Xbox One bijvoorbeeld, en de GAME-ingang naar PS4 Pro. Je kunt ook kiezen om de volumeregelaar boven of onder in het scherm te zien, een optie je zelden tegenkomt en die zeer handig is als je vaak kijkt naar films met ondertitels. Het enige echt minpuntje aan de app is dat het soms opties toont die je niet kunt selecteren, soms om een onduidelijke reden.

Denon levert bij de DRA-800H een degelijke afstandsbediening die wat minder knoppen heeft dan de typische AVR-remote van het merk. Dat is ook logisch; er valt ook heel wat minder te selecteren dan bij een surroundreceiver. Je hebt bijvoorbeeld maar drie geluidsmodi (stereo, direct en pure direct), terwijl een doorsnee Denon AV-receiver er meer dan tien heeft. Er staan nog altijd te veel knopjes op de remote, maar het is wel een stukje gebruiksvriendelijker voor heel het gezin dan een doorsnee AVR-afstandsbediening.

Beter dan de tv

Voor onze test hebben we enkel de Dali Rubicon LCR-muurspeakers links en rechts van onze Samsung UE60KS7000-tv ingeschakeld. De rest van de 5.1.4-opstelling in de testruimte mag een dagje vrijaf nemen. Na een paar luistertests besluiten we wel om snel de Monitor Audio Silver W12-subwoofer aan te sluiten, want actiefilms verdienen met een hoger spektakelgehalte bekeken te worden dan wat een paar Rubicon LCR’s kunnen bieden. Voor muziek vinden we het niet echt noodzakelijk.

Het is even wennen om onze test-films te bekijken in 2.1. Het is natuurlijk een heel andere ervaring dan met een volledige surroundopstelling. De volledige immersie in een filmsoundtrack is beduidend minder. Tegelijkertijd durven we wel stellen dat wat we uit de doos horen veel boeiender is dan wat veel soundbars leveren. Het feit dat je werkt met twee echte luidsprekers die fysiek gescheiden zijn en op wat afstand van elkaar staan, creëert een grotere soundstage. Het geluid blijft vooraan in de kamer hangen, dat klopt, maar het is wel een grote geluidsmuur. En ook stereo kan beweging overbrengen. We kijken nog eens naar ‘Man of Steel’ van Zack Snyder (Blu-ray) uit 2013. Het is zoals altijd bij deze regisseur een feest voor oog en oren; helaas wordt het verhaal door Snyder daardoor wat vergeten. De momenten dat Superman of de soldaten van Zod door het landschap vliegen – en neem ‘door’ heel letterlijk in dit geval – hoor je de geluidseffecten betrekkelijk goed bewegen door het beeld.

Dialogen worden betrekkelijk goed gepresenteerd bij ‘Mission Impossible: Fallout’. Het lijkt niet alsof de Denon-receiver een phantom-centerkanaal creëert (zoals de Sonos Amp dat doet, bijvoorbeeld) en er is ook geen functie om dialogen uit de soundtrack te tillen, waardoor stemmen enkel uit het scherm zullen komen als je de speakers goed positioneert. Voor het beste resultaat ga je ze wellicht iets moeten indraaien. Tijdens de MI-film zijn de dialogen helder en onderscheiden, enkel als het echt hectisch wordt en er heel veel geluid uit de twee voorste kanalen komt wordt het wat moeilijker.

We vinden het eigenlijk spijtig dat je de B-zone-terminals niet kunt gebruiken om een 3.1-setup te maken met een apart centerkanaal. Nu ja, misschien zien we het weer te ingewikkeld– de DRA-800H is net een toestel bedoeld voor mensen die beter tv-geluid zonder gedoe willen.

Conclusie

Je moet de Denon DRA-800H op de juiste manier bekijken. Het niet vergelijken met een surroundreceiver zoals de AVR-X2600H, maar eerder als alternatief voor een soundbar of een apparaat als de Sonos Amp. Het grote voordeel van de Denon-stereoreceiver is dat het over bijna alle mogelijkheden van een AV-receiver beschikt. Je kunt dus meerdere HDMI-apparaten aansluiten en streamingmuziek beluisteren. Er is ook een phono-ingang, iets dat je niet gauw terugvindt op alternatieve tv-audio-oplossing.

Dankzij de streamingopties, goede Denon-tuning en het betrekkelijke krachtige versterkerluik is de DRA-800H heel geschikt voor muziek. Wil je ook echt intens films bekijken, dan zouden we je aanraden om de twee luidsprekers aan te vullen met een subwoofer. Dit alles maakt de Denon DRA-800H een onconventionele maar wel geslaagde oplossing om beter geluid bij je tv-avonden te ervaren.