Hoe werkt multi-zone en multi-room audio op een home cinema receiver?

28 augustus 2012 6 Minuten 15 Reacties
AV-receiver portal 2

Receivers zijn tegenwoordig geavanceerde apparaten met veel verschillende features en functies. Veel van deze features en functies hebben we al besproken, zoals het versterker element, de streaming mogelijkheden, en de speaker aansluitingen en opstellingen. Een functie die we steeds vaker tegenkomen en die zeer interessant is, is de multi-zone of multi-room functie.

Wat is Multi-zone?

Multi-zone, ook wel multi-room genoemd, is de mogelijkheid om muziek te luisteren in verschillende kamers, zones, in huis. Moderne receivers beschikken namelijk vaak over een Zone 2 of zelfs Zone 2 en Zone 3 mogelijkheid. Middels deze functie kun je in de hoofdzone, daar waar de receiver staat en je complete home cinema systeem is ingericht, naar een bepaalde bron luisteren/kijken en in een tweede en/of derde zone naar een andere bron luisteren. Kijk je in de hoofdzone een film, dan is het in de tweede zone bijvoorbeeld mogelijk een CD te luisteren. Zowel de CD speler als de DVD/Blu-ray speler zijn in dit geval aangesloten op je home cinema receiver. Ook kun je ervoor kiezen om in alle zones dezelfde muziek weer te geven.

Hoe gebruik je Multi-zone?

Er zijn in principe twee manieren om de multi-zone functie te gebruiken, afhankelijk van wat de receiver ondersteunt. Je hebt een preamp line uitgang voor een extra zone of een speaker uitgang voor een extra zone.

Preamp line output

De preamp line uitgang kan het onversterkte signaal van een bron doorsturen naar een andere kamer. Zo kan het geluid van een CD speler naar de andere zone verstuurd worden terwijl je in de hoofdzone een film kijkt. Aangezien het signaal nog versterkt moet worden heb je dus een extra versterker nodig in deze zone om het geluid weer te geven. De extra receiver wordt aangesloten op de preamp output en moet voorzien worden van eigen speakers.

Speaker aansluitingen

De receiver kan ook een eigen versterker gebruiken om een tweede zone aan te sturen. Op deze manier wordt het geluid van een andere (of dezelfde) bron als die in de hoofdzone gebruikt wordt door de receiver versterkt en via de speaker aansluitingen doorgestuurd naar speakers die in een andere zone staan. In deze andere zone heb je dus geen extra versterker nodig, puur een setje speakers.

De wat duurdere en modernere receivers bieden vaak de mogelijkheid om het geluid versterkt naar een tweede zone te sturen (via speaker aansluitingen) en het geluid onversterkt naar een derde zone te sturen (een extra versterker nodig). Ook zijn er receivers die voor beide zones de preamp outputs bieden en receivers die je de keuze geven een van de twee zones aan te sturen middels de ingebouwde versterker. Het is dus verstandig goed te checken welke mogelijkheden de receiver die je op het oog hebt ondersteunt.

Gevolgen voor de set-up in de hoofdzone

Het is belangrijk te melden dat het gebruik van extra zones bij sommige receivers gevolgen heeft voor de speakeropstelling in de hoofdzone. Er zijn namelijk 7.1-kanaals receivers die het mogelijk maken extra zones te gebruiken wanneer je de hoofdzone opstelling beperkt tot 5.1 kanalen. De twee extra kanalen worden vervolgens gebruikt om speakers in een tweede ruimte aan te sturen. Ook zijn er receivers die het wel mogelijk maken de volledige 7.1-kanaals opstelling te gebruiken, mits je niet tegelijkertijd de tweede zone gebruikt. Dit heeft natuurlijk puur betrekking op het aansluiten van een extra zone middels de speaker aansluitingen. Het geluid dat via een preamp output gaat wordt niet versterkt en kan dus ongeacht de hoofdzone opstelling gebruikt worden.

Gebruik van bronnen voor extra zones

Zoals je wellicht leest komt er meer bij kijken dan simpelweg een paar extra speakers aansluiten. En wat hierboven staat is nog niet alles, ook het gebruik van bronnen is beperkt. 9 van de 10 receivers bieden namelijk alleen de mogelijkheid om analoge signalen te gebruiken voor een extra zone. Je kunt dus in de hoofdzone naar een Blu-ray film via HDMI kijken maar de tweede zone kan alleen van audio voorzien worden middels bijvoorbeeld een tulpkabel. Het is dus vaak een vereiste om bronnen die je (ook) in een tweede of derde ruimte wilt beluisteren analoog aan te sluiten. Natuurlijk kun je ze wanneer mogelijk ook digitaal aansluiten voor de hoofdzone maar dan zul je steeds in het menu van de receiver moeten schakelen. Er zijn wel high-end (en dure) receivers die signalen via een digitale optische of coaxiale kabel accepteren.

Ook is het in de meeste gevallen zo dat je alleen audio naar extra zones kunt sturen, video blijft gereserveerd voor de hoofdzone. Bij de paar receivers die wel de mogelijkheid bieden om video naar een tweede zone te sturen gaat het vaak om signalen die via de composiet ingang aangesloten zijn. Wil je echt hoge kwaliteit HD beelden in een andere ruimte weergeven dan kun je het beste zoeken naar een receiver met twee HDMI uitgangen die elk een andere bron kunnen weergeven.

De bediening

Wanneer je een Zone 2 of Zone 3 hebt opgesteld en aangesloten dan kun je dus in die extra zones naar een bepaalde bron luisteren die aangesloten is op de receiver in de hoofdzone. Maar, om deze receiver te bedienen moet je ook daadwerkelijk naar de hoofdzone lopen en hier een bepaalde functie instellen. High-end receivers met Zone 2/Zone 3 functie bieden vaak een extra afstandsbediening die je kunt gebruiken voor een andere zone. Wel moet je hiervoor nog steeds infrarood extenders (verlengers) plaatsen zodat het signaal bij de receiver in de hoofdzone terecht komt. Een andere oplossing die steeds vaker beschikbaar komt is het gebruik van een applicatie op je smartphone. Hiermee is zowel de hoofdzone als de extra zone te bedienen en heb je geen infrarood verlengers nodig. De fabrikant van de receiver moet deze applicatie aanbieden en ondersteunen.

Voordat je een receiver koopt

De multi-zone of multi-room functie van een receiver heeft grote voordelen maar kan dus nogal beperkt zijn. Helaas vermelden fabrikanten niet alle beperkingen in de features en specificaties dus zoek van te voren de handleiding er even bij om er zeker van te zijn dat datgene wat jij wilt ook mogelijk is.

Meer informatie

Meer informatie over en tips voor het aanschaffen en gebruiken van luidsprekers en receivers vind je in onze tips en advies-sectie.

Reacties (15)