Hoe je een kamer inricht als thuisbioscoop: tweede meting en aanpassingen

19 september 2016 + 10 minuten 0 Reacties
thuisbioscoop-akoestiek-deel-2-6

Nu de akoestiek optimaal is en de luidsprekers hangen zijn we toe aan de tweede meting. Hoe klinkt het en wat moet er aangepast worden?

Onze thuisbioscoop is zo goed als klaar, na onder meer het installeren van de akoestische panelen, het plaatsen van de luidsprekers en het leggen van de bekabeling. We hebben door de bouwvak even geduld moeten hebben maar een week geleden is onze thuisbioscoop voor een tweede keer ingemeten zodat de laatste aanpassingen gedaan kunnen worden en de receiver optimaal afgesteld kan worden. In dit artikel kijken we naar de resultaten van deze tweede meting.

Een kamer als complete thuisbioscoop

Het kantoor van MCP Network is voor de zomer verhuisd en dat zagen we als mooie kans om eens goed uit te pakken. We gaan één ruimte, de zolder, inrichten als thuisbioscoop, met alles erop en eraan. Gedurende het hele proces willen we je informeren en tegelijkertijd adviseren over de mogelijkheden wanneer je zelf met een dergelijk project aan de slag gaat. Waar moet je op letten? Welke apparatuur gebruik je dan? Hoe werkt het met de akoestiek? En nog veel meer vragen.

We hebben echter een bewuste keuze gemaakt om het niet high-end aan te pakken. Hoewel het inrichten van een kamer als thuisbioscoop aardig wat geld kost willen we het met een beperkt budget toch zo optimaal mogelijk doen. De belangrijkste reden is dat wij geen website zijn die zich richt op het high-end deel van de markt en met name de ‘gewone’ consument wil informeren en adviseren. Neem dan ook vooral datgene uit onze ‘gids’ wat jij van belang vindt en waar jij budget voor hebt.

De akoestiek van de ruimte

De akoestiek van een ruimte en de aanpassingen die je kunt doen om de akoestiek te verbeteren hebben we al eens uitgebreid besproken. Onze partner Mutrox is expert op dit gebied en is sinds de start van het project actief betrokken bij elke stap. Mutrox heeft in het begin van het project een complete meting uitgevoerd, waarna de akoestische panelen ontwikkeld zijn. Deze hebben we geïnstalleerd en de apparatuur is geplaatst. Nu zijn we natuurlijk benieuwd naar de resultaten. Welke invloed hebben de panelen op de akoestiek? Zien we in de tweede meting bewijs terug dat de ruimte akoestisch optimaal ingericht en aangepast is?

De tweede meting

Wat er allemaal bij een meting voor de akoestiek komt kijken lees je terug in ons artikel over de eerste meting. In dit artikel focussen we ons op de resultaten van de tweede meting en de vergelijking met de resultaten van de eerste meting. Wel zijn inmiddels dus alle luidsprekers op hun positie geplaatst en worden deze gebruikt voor het weergeven van de testtonen, en vervolgens het afstellen van de receiver. De speakers geven een testtoon weer en deze wordt opgevangen door de microfoon. De microfoon is gekoppeld met een laptop waarop grafieken met informatie over de akoestiek verschijnen. Vervolgens komt het technische verhaal, maar we proberen het zo simpel mogelijk uit te leggen.

De resultaten

Hieronder vind je de resultaten van de eerste meting, gevolgd door de resultaten van de tweede meting. Zo kunnen we duidelijk zien wat voor effect de aanpassingen in de ruimte en de akoestische panelen op de geluidsdistributie in de ruimte hebben.

Eerste meting

De eerste positie is de linker speaker met de microfoon op de luisterpositie. Hier is in de blauwe lijn te zien dat de speaker niet gunstig in de ruimte stond. Door uitdoving van de achterwand (front wall cancelation) is er een dip te zien ten opzichte van de rest van het spectrum. Na het verplaatsen van de speaker (gele lijn) is te zien dat de frequentie response beter wordt. Ruimtes binnen 10 dB fluctuaties zijn ok maar het doel is altijd binnen 5 dB te blijven. Door correcte speakerplaatsing is hier dus veel winst in het geluidsbeeld te winnen.

Tweede meting

Hieronder zie je de frequentieresponse van de oude meting (blauw zoals hierboven) en de nieuwe response (groen) zoals deze is gemeten met akoestiek. Je kunt goed zien dat de response vlakker is geworden en dus een eerlijker geluidsbeeld geeft.

Eerste meting

Van dezelfde speaker is in de Impuls response (hieronder) te zien dat de ruimte nog niet akoestisch is behandeld. Reflecties van de deur, het glas, de vloer en de pallets op de grond geven na het eerste signaal meerdere harde reflecties die moeten worden weggenomen. Zou je dit niet doen dan vertroebelt en verkleurt het geluidsbeeld wat een meer “wekkerradio-effect” tot gevolg heeft. Zou je dit dus niet wegnemen dan doe je afbreuk aan de mooie speakers. 

Tweede meting

Hieronder is te zien dat de hierboven getoonde reflecties van de vloer, wanden en het plafond verdwenen zijn en er alleen wat galm is die het timbre of ambiance in de ruimte maakt.

Eerste meting

Van alle metingen is een gemiddelde genomen en daaruit is de huidige galmtijd in de ruimte op terts-niveau gehaald. Deze is hieronder te zien. Omdat de ruimte volledig uitgetekend is kan het volume berekend worden en bepaald worden welke galmtijd de thuisbioscoop moet hebben voor een ideale beleving. Omdat we nu ook het volume van de ruimte, het totaal reflecterend oppervlak van de ruimte en de galmtijd weten kunnen we uitrekenen hoeveel akoestisch materiaal er in de ruimte moet komen om op de galmtijd uit te komen die gewenst is voor een ruimte met dit volume en deze doelstelling.

Tweede meting

Mutrox heeft bij het berekenen van de akoestiek ook de galmtijd bepaald die nodig is in deze ruimte met deze doelstelling. Deze nieuwe galmtijd is een stukje lager geworden in de midden en hoge frequenties. De lage frequenties laten ze wat meer staan zodat er een echte cinema-beleving is, dit is niet vervelend zolang de staande golven in de ruimte maar geëlimineerd zijn. Goed te zien is dat de “Dolby curve” duidelijk aanwezig is, in tegenstelling tot de onbehandelde ruimte waar de curve meer vlak is.

Eerste meting

Mutrox heeft ook gemeten welke staande golven er dominant aanwezig zijn in de ruimte. In de waterfall plot zie je twee “bergrugren” lopen, dit zijn de staande golven die er in de ruimte voor zorgen dat deze frequenties op sommige plaatsen wel en op andere juist niet hoorbaar zijn.

Tweede meting

De hierboven zichtbare staande golven heeft Mutrox aangepakt met Tubes (verwerkt in de pallets van de bank) die de specifieke frequenties opzuigen. Hieronder is de Waterfall plot te zien van de nameting met de tubes verwerkt in de bank. Je kunt nu goed zien dat de staande golven opgaan in het totale uitsterven van het geluid, wat dus een perfect geluidsdistributie tot gevolg heeft.

Aanpassingen na tweede meting

De resultaten hierboven spreken eigenlijk voor zich; zowel wij als Mutrox waren zeer onder de indruk van de akoestiek van de ruimte en wat dat betreft waren geen aanpassingen nodig. Het klinkt zoals het moet klinken, maar toch zijn er nog een aantal zaken die aangepast en ingesteld moeten worden.

Zo zit onze centerspeaker verwerkt in het Spectral av-meubel en dit zorgt ervoor dat de lage tonen – bijvoorbeeld van een lage stem – teveel overheersen en onnatuurlijk klinken. De afgesloten ruimte van die kast zorgt er namelijk voor dat dit geluid opbouwt. Dit gaan we oplossen door de ruimte waarin de centerspeaker staat te vullen met noppenschuim.

Een andere aanpassing heeft te maken met de hoogtespeakers die zich aan de voorzijde bevinden. Naar aanleiding van de eerste renders van de ruimte hebben wij deze horizontaal ophangen maar voor een optimale plaatsing moeten deze verticaal gehangen worden. Dit zorgt ervoor dat je de speakers precies naar de luisterpositie kunt draaien, wat één van de vereisten voor een Dolby Atmos-opstelling is.

De receiver instellen

Het tweede deel van de meting is simpel gezegd de afstanden, niveaus (db) en frequenties van de speakers meten. Aan de hand van deze informatie wordt de receiver ingesteld. We maken hiervoor geen gebruik van Audyssey – deze optie wordt compleet uitgeschakeld – maar wel van de Graphic EQ die we zelf kunnen aanpassen.

Middels een meetlint hebben we de afstanden van elke speaker ingevoerd, gemeten van de luidspreker tot de luisterpositie. Middels een microfoon op de luisterpositie en een decibelmeter hebben we het aantal decibel (het volume) van elke speaker gecorrigeerd. We hebben hierbij een bepaald volume als basis voor de luisterpositie genomen en elke speaker in het volume verhoogd of verlaagd om tot dat volume op de luisterpositie te komen.

Middels de microfoon op de luisterpositie en een testtoon op elke luidspreker wordt vervolgens een grafiek gegenereerd. Door te kijken naar de grafiek van elke luidspreker zijn aanpassingen in de equalizer gemaakt, bijvoorbeeld om wat lage tonen te boosten of hoge tonen te verzwakken.

Hoe klinkt het dan?

We hebben de aanpassingen aan de centerspeaker en de hoogtespeakers nog niet doorgevoerd maar het resultaat van alle aanpassingen die wel al gedaan zijn is indrukwekkend. Voordat we deze professionele meting deden hebben we het met de receiver meegeleverde microfoontje en de software van Audyssey gebruikt. Het verschil is echter opvallend groot, mede doordat Audyssey een aantal frequenties teveel booste en anderen frequenties juist te hard afzwakte. Wanneer de akoestiek van de ruimte al geoptimaliseerd is hoeft er immers niet veel meer aangepast te worden aan frequenties, en dat wat we aanpassen willen we graag zelf ervaren en doorvoeren. Door wat kleine aanpassingen te doen blijft de audioweergave puur en zoals deze bedoeld is. Alles wat we de afgelopen maanden met deze ruimte gedaan hebben zorgt er voor dat dit mogelijk is.

De planning

In de komende twee weken voeren we de hierboven genoemde aanpassingen door en in de laatste week van september wordt er ook een airconditioning geïnstalleerd. Als dat gedaan is kunnen we pas echt optimaal gaan genieten.

  • September: Aanpassingen naar aanleiding van tweede meting
  • September: Installatie airconditioning
  • Oktober: Luisteren, kijken en genieten

Op naar de tweede meting en het finetunen

Je hebt nog drie updates van ons tegoed. Zo kun je de volgende keer lezen over de laatste aanpassingen en de installatie van de airconditioning (wat komt er bij kijken voor een thuisbioscoop?) en vervolgens zetten we alle kosten overzichtelijk onder elkaar. In het laatste artikel geven we je een mooie impressie van het eindresultaat en bespreken we nog een aantal belangrijke punten.

Voor alle artikelen in deze gids kun je terecht in onze sectie over je kamer inrichten als thuisbioscoop. Meer tips en adviezen vind je in de home cinema informatiegids.

Reacties (0)